Λέσβος: Παραδομένη στην υγρασία και την εγκατάλειψη τοιχογραφία του Θεόφιλου στο Μεγασρό
Ένα μοναδικής αξίας έργο τέχνης, η τοιχογραφία του μεγάλου λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ διαστάσεων 3,60 επί 3,50 μέτρων, 12,5 σχεδόν τετραγωνικών μέτρων, που παριστάνει σκηνές από την ιστορία του ψωμιού υπό τη σκιά μιας τεράστιας θεάς Δήμητρας και βρίσκεται στο Μεσαγρό της Γέρας Λέσβου, καταστρέφεται ημέρα με την ημέρα.
Μεγάλα μέρη της τοιχογραφίας αυτής, πέφτουν μαζί με τον υποκείμενο σοβά που παρασέρνεται από τις υγρασίες ακόμα και από τα νερά της βροχής. Που κατακλύζουν το χώρο από τη σκεπή κι από τα σπασμένα παράθυρα!
Το μοναδικό αυτό έργο τέχνης είναι ιδιοκτησίας του υπουργείου Πολιτισμού.
Αγοράστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1980 με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη. Αποτελεί δε μέρος ενός διατηρητέου συνόλου, ενός πέτρινου ισόγειου κτίσματος των αρχών του 20ου αιώνα, του «φούρνου Μαρμαρέλλη – Χατζηκωνσταντή».
Ένα μνημείο που παρουσιάζει, εκτός της τοιχογραφίας, και ενδιαφέρον ως προς την αρχιτεκτονική και διαμόρφωση του χώρου (παραδοσιακός τρόπος παρασκευής άρτου) με το χαρακτηριστικό πατάρι – ζυμωτήρι.
Στην εσωτερική πλευρά του βόρειου τοίχου του μνημείου υπάρχει η τοιχογραφία του Θεόφιλου φτιαγμένη στις αρχές της δεκαετίας του 1930 όταν περιόδευε στη Λεσβιακή ύπαιθρο ζωγραφίζοντας ότι έβρισκε για να κερδίζει τα προς το ζην. Και σίγουρα πριν το 1932 όταν τον ανακάλυψε ο μεγάλος τεχνοκριτικός Στρατής Ελευθεριάδης – Teriade βάζοντας τον να ζωγραφίζει σε καμβάδες έως το τέλος της ζωής του. Έφυγε, σαν σήμερα πριν 82 χρόνια, στις 24 Μαρτίου 1934!
Για την συντήρηση του μνημείου, και ιδιαίτερα της τοιχογραφίας, κατά καιρούς ξοδεύτηκαν πολλά χρήματα. Οι τελευταίες εργασίες συντήρησης, ακριβοπληρωμένες όπως και όλες οι προηγούμενες, πραγματοποιήθηκαν πριν πέντε – έξι χρόνια.
Η σημερινή κατάσταση του μνημείου όμως, δείχνει πως αυτό έχει πλήρως εγκαταλειφθεί.
Η σκόνη που το έχει κατακλύσει δείχνει ότι το μνημείο έχει τουλάχιστον να σκουπιστεί πολλούς μήνες τώρα!
Τα ντουβάρια φουσκωμένα συμπεριλαμβανομένης της τοιχογραφίας με το έργο του Θεόφιλου, «μαδάνε». Ο χώρος γεμάτος πεσμένους σοβάδες συμπεριλαμβανομένων των χρωμάτων του μεγάλου ζωγράφου.
Από το φεγγίτη πάνω από την τοιχογραφία τρέχουν τα νερά πάνω στην τοιχογραφία καταστρέφοντας την. Ομοίως και από το σπασμένο τζάμι πάνω από την πόρτα τα νερά μπαίνουν μέσα στο κτήριο…
Σε κατάσταση εγκατάλειψης είναι και όλα τα άλλα μέρη του μοναδικού μνημείου. Παρατημένα, σκονισμένα και σκουριασμένα τα εργαλεία του φούρνου, σκόνη και εγκατάλειψη παντού.
Στην Μυτιλήνη εδρεύει η αρμόδια για αυτό το μνημείο υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Βορείου Αιγαίου.
Όπως όλοι λένε όμως στο Μεσαγρό, ο φούρνος παραμένει εδώ και πολλούς, πάρα πολλούς μήνες κλειστός και αφρόντιστος.
Σήμερα, 82η επέτειος του θανάτου του φουστανελά λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ, τα νερά της βροχής που έρχεται, σαν θα αρχίσει να πέφτει, θα συνεχίσουν να καταστρέφουν τη μορφή της θεάς Δήμητρας.
ΕΘΝΟΣ On Line
